Adeiladwyd yr eglwys hon yn 1883-6 gan y pensaer J Prichard. Ei fwriad gwreiddiol oedd adeiladu eglwys ar ffurf croes, ond daeth yn amlwg bod hyn yn rhy uchelgeisiol - ac adeiladwyd tair cilfach cyntaf corff yr eglwys yn unig.
Pontcanna, City of Cardiff
Ychwanegwyd y gangell, capel y de a festri’r gogledd gan Kempson & Fowler yn 1892-3, ac ychwanegwyd dwy gilfach y pen gorllewinol gan G E Halliday yn 1897.
Mae waliau allanol yr eglwys wedi’u gorchuddio â cherrig rwbel Pontypridd gyda meini nadd carreg Caerfaddon. Mae llechi Cymreig ar y to. Mae’r adeilad gorffenedig yn cynnwys corff a changell pum cilfach ynghyd â dwy ystlys ochr, pob un â tho talcennog ar wahân. Mae yna Gapel Mair ar ben dwyreiniol yr ystlys ddeheuol, a phorth talcennog yn ei chanol.
Mae ystlysau llydan yr eglwys wedi eu hadeiladu o friciau melyn, gyda rhesi a meini bwa o friciau coch a du. Mae’r arcedau pren yn cael eu cynnal gan golofnau main ar ffurf pedairdalen gyda’u pennau uchaf ac isaf wedi’u mowldio. Mae yno wrthgefn allor o garreg Portland ac alabastr sydd wedi’i gerfio’n gain, yn ogystal â nifer o ffenestri lliw.
Grangetown, City of Cardiff
Mae gwaith y pensaer John Coates Carter yn gyfrinach sydd wedi ei chadw’n ddiogel. Mae ei adeiladau’n ymgorffori y Mudiad Celfyddyd a Chrefft ar ddechrau’r ugeinfed ganrif – a dywedir bod eglwys St Paul ymhlith y gorau o’i eglwysi cynnar sydd wedi goroesi.
Bae Caerdydd, City of Cardiff
Anaml iawn y gwelwch yng Nghymru eglwys sydd â chladin pren gwyn – ac mae gan yr Eglwys Norwyaidd stori unigryw i’w hadrodd, yn ogystal â chysylltiad ag un o hoff awduron plant y byd: Roald Dahl.
Marshfield, Gwent
Mae Eglwys St Mair, Maerun, yn eglwys brydferth sy’n dyddio nôl i’r ddeuddegfed ganrif. Yn nythu’n glud yn y llain las rhwng Caerdydd a Chasnewydd, mae bellach yn adnabyddus am fod yn lleoliad ar gyfer un o episodau Dr Who!
