Find a church

Wedi ei lleoli ym Mhen Llŷn, mae eglwys St Mair yn tarddu o’r Oesoedd Canol.

Adeiladwyd yr eglwys hon yn 1883-6 gan y pensaer J Prichard. Ei fwriad gwreiddiol oedd adeiladu eglwys ar ffurf croes, ond daeth yn amlwg bod hyn yn rhy uchelgeisiol - ac adeiladwyd tair cilfach cyntaf corff yr eglwys yn unig.

Adeiladwyd yr eglwys gyntaf ar y safle hwn yn 1841, ond fe’i difrodwyd yn ddifrifol gan dân. Yn ôl yr hanes, ym mis Mai 1891, cynhaliodd y Ficer ‘briodas yn yr adfeilion’.

Mae’r capel yn adeilad rhestredig gradd II gyda chynllun anarferol ac yn gartref i arddangosfa o hanes lleol a hanes anghydffurfiaeth yng Nghymru.

Mae eglwys St Mair, Tal y Llyn yn sefyll mewn mynwent helaeth iawn, ac oherwydd hyn mae’n ymddangos yn fechan iawn.

Soar y Mynydd yw’r capel mwyaf anghysbell yng Nghymru.